ΠΡΟΣΚΡΟΥΣΗ (ΣΥΝΘΛΙΨΗ)

Ο κύριος τένοντας που ανυψώνει τον βραχίονα (υπερακάνθιος τένοντας) ολισθαίνει μέσα από ένα σχετικά στενό χώρο μεταξύ της κεφαλής του άνω βραχίονα και του ακρώμιου (Acromion). Προκειμένου να διευκολυνθεί αυτή η σημαντική λειτουργία, ο τένοντας προστατεύεται από έναν θύλακα που βελτιώνει την ολίσθηση και προστατεύει τον τένοντα από προσκρούσεις. Εάν γίνει πολύ στενός, ο θύλακας τρίβεται και δημιουργείται φλεγμονή (θυλακίτιδα) και ο τένοντας συχνά πιέζεται και υφίσταται ζημιά. Στην πορεία της ζωής, δημιουργούνται όλο και περισσότερες αποθηκεύσεις οστών στο ακρώμιο, γεγονός από το οποίο συχνά προκύπτει το πρόβλημα. Το αποτέλεσμα είναι οξείς πόνοι όταν σηκώνετε το χέρι. Αυτή η σύνθλιψη ονομάζεται «impingment». Η φλεγμονή γίνεται συχνά αισθητή μέσω ανυπόφορων πόνων τη νύχτα και οδηγεί σε σημαντική επιβάρυνση της ποιότητας ζωής. Με ενέσεις, φυσιοθεραπεία και ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους οι πόνοι αντιμετωπίζονται, τα αίτια εξαλείφονται και αποκαθίσταται η λειτουργία με ελεύθερη ολίσθηση του τένοντα.

ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ ΤΕΝΟΝΤΩΝ

Οι τένοντες είναι οι συνδέσεις των μυών με τα οστά και επομένως λειτουργούν ως οι απόλυτοι φορείς φορτίου. Εάν οι τένοντες υποστούν ζημιά, σχιστούν ή κοπούν ως αποτέλεσμα ατυχήματος, σύνθλιψης ή φθοράς, τότε χάνεται η λειτουργία. Στον ώμο, για παράδειγμα, ο βραχίονας δεν μπορεί πλέον να σηκωθεί με δύναμη εάν ο κύριος τένοντας για αυτήν την κίνηση δεν είναι πλέον πλήρως ή ούτε καν συνδεδεμένος. Αντίστοιχα, υπάρχουν συνήθως και περιοριστικοί πόνοι. Σε μια ελάχιστα επεμβατική επέμβαση, τέτοιες βλάβες μπορούν να αποκατασταθούν και ένας τένοντας μπορεί να στερεωθεί ξανά σταθερά στο οστό. Στην αποκαλούμενη αρθροσκόπηση (ενδοσκόπηση άρθρωσης), μπορεί η εργασία να γίνει με προηγμένα υλικά με μικροσκοπική μεγέθυνση και κάμερες, καθώς και πολύ λεπτά εργαλεία χάρη στην σύγχρονη ιατρική, χωρίς να γίνουν μεγάλες τομές. Έτσι τα οστά και οι τένοντες επεξεργάζονται και συνδέονται. Με αυτόν τον τρόπο οι τένοντες και οι μύες επουλώνονται ξανά μετά την επέμβαση και αποκαθίσταται η λειτουργία.

ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ

Κατ’ αρχήν, τα οστά έχουν κάποια ελαστικότητα. Τα κατάγματα των οστών συμβαίνουν όταν οι επιβαρύνσεις υπερβαίνουν αυτή τη φυσική ελαστικότητα. Η ανατομική ανακατασκευή είναι συχνά απαραίτητη για την αποκατάσταση της πλήρους λειτουργικότητας, αλλά μερικές φορές και επειδή τα σπασμένα άκρα του οστού πρέπει να ενωθούν με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί η επούλωση. Υπάρχουν λοιπόν κατάγματα που δεν μπορούν να επουλωθούν χωρίς ιατρική αγωγή. Στην περίπτωση της ελάχιστα επεμβατικής φροντίδας το κυριότερο δεν είναι τα αισθητικά πλεονεκτήματα: Οι ελάχιστα επεμβατικές επεμβάσεις είναι σημαντικές για την ταχεία αποκατάσταση της λειτουργικότητας και της αποδοτικότητας σε ασθενείς κάθε ηλικίας και κάθε επιπέδου δραστηριότητας. Επιπλέον, οι ελάχιστα επεμβατικές επεμβάσεις έχουν το πλεονέκτημα ότι οι σημαντικές μυϊκές προσκολλήσεις στο οστό και σε άλλους ιστούς παραμένουν ανέπαφες και δεν αποκόπτονται για να δημιουργηθεί χώρος όπως σε μια πλήρως ανοιχτή χειρουργική επέμβαση. Στις ελάχιστα επεμβατικές εγχειρήσεις κατάγματος, η ανατομικά σωστή θέση αποκαθίσταται με μικρές τομές (ανατοποθέτηση) χωρίς να πρέπει να κόψουμε ιστούς, μύες, συνδέσμους ή ακέραιο δέρμα...

ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ

Στην κλείδα (clavicula), στον βραχίονα (humerus) και στην ωμοπλάτη (scapula), υπάρχουν διάφορες τεχνικές διεργασίας και υλικά που πρέπει να προσαρμοστούν μεμονωμένα στο εκάστοτε κάταγμα. Η ταξινόμηση της ομάδας εργασίας για την οστεοσύνθεση (ταξινόμηση AO) χρησιμοποιείται παγκοσμίως για την αξιολόγηση των καταγμάτων. Αυτό δημιουργεί μια σημαντική βάση για την απόφαση του εάν και πώς πρέπει να πραγματοποιηθεί η επέμβαση. Εκτός αυτού, σε κατάγματα υπάρχει μερικές φορές ο κίνδυνος να τραυματιστούν αγγεία ή νεύρα από αιχμηρά μέρη των οστών, εάν δεν αντιμετωπιστούν. Επιπλέον, η επούλωση σε λάθος θέση μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή των αρθρώσεων (μετατραυματική οστεοαρθρίτιδα). Τότε οι πόνοι και οι περιορισμοί της κίνησης σημαίνουν σημαντική μείωση της ποιότητας ζωής και μια διαδρομή ταλαιπωρίας για όλους τους παθόντες.

ΜΟΤΟΣΥΚΛΕΤΙΣΤΕΣ, ΑΝΑΒΑΤΕΣ ΠΟΔΗΛΑΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ, ΑΝΑΒΑΤΕΣ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΥ ΠΟΔΗΛΑΤΟΥ

Ο ώμος καταπονείται ιδιαίτερα στους μοτοσικλετιστές και στους ποδηλάτες, ακόμα κι αν κάποιος δεν το πιστεύει στην αρχή. Οι πτώσεις συχνά καταλήγουν σε κατάγματα του άνω βραχίονα και της κλείδας. Η άκρη του κράνους της μοτοσικλέτας χτυπά στον ώμο σε περίπτωση πτώσης επειδή η αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης δεν μπορεί να στηρίξει το κεφάλι σε τέτοιες επιταχύνσεις. Όταν πέφτετε από ένα δίτροχο, εμφανίζεται συχνά η αποκαλούμενη ρήξη άρθρωσης ώμου, τραυματισμός συνδέσμου AC (ταξινομημένος κατά Tossy ή Rockwood), στον οποίον σχίζονται οι σύνδεσμοι που συγκρατούν μαζί την κλείδα και την ωμοπλάτη. Ακόμη όμως και χωρίς ατυχήματα, το ρεύμα του αέρα είναι αντίστοιχο…

ΜΟΤΟΣΥΚΛΕΤΙΣΤΕΣ, ΑΝΑΒΑΤΕΣ ΠΟΔΗΛΑΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ, ΑΝΑΒΑΤΕΣ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΥ ΠΟΔΗΛΑΤΟΥ

Λειτουργικά ρούχα, μια μεγάλη επιβάρυνση για τους ώμους. Σε μεγαλύτερες εκδρομές, ο ώμος βρίσκεται συνεχώς στην ίδια θέση, δεν κινείται σχεδόν καθόλου και εξακολουθεί να επιβαρύνεται από περισσότερο ή λιγότερο έντονη στήριξη επάνω στη μηχανή. Ακόμη και το απλό κράτημα του τιμονιού χωρίς στήριξη μπορεί να οδηγήσει σε ερεθισμό έως και φλεγμονή των «αποσβεστήρων κραδασμών ώμου». Ο λεγόμενος θύλακας (bursa) φθείρεται. Εάν εμφανιστεί φλεγμονή του θυλακίου (θυλακίτιδα), το αποτέλεσμα είναι συχνά βασανιστικοί πόνοι, ιδιαίτερα τη νύχτα. Η ποιότητα ζωής είναι αυστηρά περιορισμένη και όχι μόνο η μοτοσικλέτα, αλλά και η ορεινή ποδηλασία και η ποδηλασία δεν είναι πλέον διασκεδαστικές.

ΩΜΟΙ ΧΡΗΣΤΩΝ ΑΝΑΠΗΡΙΚΩΝ ΑΜΑΞΙΔΙΩΝ

Κατά τη διάρκεια και μετά την εργασία μου στο Deutschen Zentrum für Rückenmarksverletzte (Γερμανικό Κέντρο για Κακώσεις Νωτιαίου Μυελού) στο Bad Wildungen, έμαθα πολλά από τους χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων και τους ασθενείς μου με παραπληγία.

Ο ώμος είναι το κεντρικό όργανο για την κινητικότητα και την ποιότητα ζωής των χρηστών αναπηρικών αμαξιδίων. Όταν περιθάλπω τους ώμους των χρηστών αναπηρικών αμαξιδίων, είναι όπως οι ώμοι αθλητών υψηλών επιδόσεων. Μέσα και έξω από το κρεβάτι, στο αυτοκίνητο, στο σπίτι, στο μπάνιο, στις διαπροσωπικές σχέσεις και φυσικά στο ποδήλατο χειρός (handbike), οι ώμοι τους καλούνται συνεχώς να αποδώσουν τα μέγιστα. Η κατανόηση και η θεραπεία των παραπληγικών απαιτεί ιδιαίτερους και από πολλές απόψεις αλλαγμένους τρόπους σκέψης στην ιατρική. Όλοι χρειαζόμαστε τους ώμους μας και ιδιαίτερα οι χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων.

ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ, ΑΠΩΛΕΙΑ ΧΟΝΔΡΟΥ

Όπως κάθε άρθρωση, ο ώμος διαθέτει κάποιο είδος επιφανειών ολίσθησης. Αυτές οι επιφάνειες χόνδρου εξασφαλίζουν κινήσεις ολίσθησης, σχεδόν χωρίς τριβή. Οι επιφάνειες του χόνδρου μπορεί να φθαρούν σοβαρά μέσω προηγούμενων τραυματισμών των τενόντων, μυϊκή ανισορροπία στην κίνηση, καθώς και μετά από κατάγματα ή ατυχήματα. Εάν αυτές οι επιφάνειες χάσουν πάχος, όπως τα φθαρμένα ελαστικά αυτοκινήτου ή οι φθαρμένες σόλες παπουτσιών, τότε προκύπτει μεγαλύτερη τριβή στην άρθρωση. Όταν υπάρχει τριβή «κόκκαλο με κόκκαλο», το αποτέλεσμα είναι πόνος σε κάθε κίνηση. Σε αντίθεση με άλλους τύπους ιστών, όπως μύες, τένοντες και οστά, ο χόνδρος δεν αναπτύσσεται ξανά. Με διάφορες επιλογές φυσικών θεραπειών και ενέσεων, τα συμπτώματα συχνά βελτιώνονται σημαντικά, σε ορισμένες περιπτώσεις μια τεχνητή άρθρωση (ενδοπρόθεση) είναι η καλύτερη θεραπεία για την ανάκτηση της κινητικότητας και την απαλλαγή από τους πόνους.

ΕΝΔΟΠΡΟΘΕΣΗ, ΤΕΧΝΗΤΗ ΑΡΘΡΩΣΗ

Στην περίπτωση της ενδοπρόθεσης πρόκειται για μια τεχνητή άρθρωση. Αφαιρούνται οι φθαρμένες και επώδυνες αρθρικές επιφάνειες και τοποθετείται (εμφυτεύεται) μια νέα υποκατάστατη επιφάνεια. Στο μεταξύ υπάρχουν επίσης πολύ καλές πληροφορίες με ανάστροφες προθέσεις σε περίπτωση απώλειας τένοντα ή μετά από προηγούμενες άλλες επεμβάσεις. Το υλικό που χρησιμοποιείται είναι προσαρμοσμένο στις ατομικές ανάγκες και συνθήκες όπως η δυσανεξία στο νικέλιο ή η οστεοπόρωση.

Με μια νέα άρθρωση, θα πρέπει να αποκατασταθεί η ελεύθερη κινητικότητα χωρίς πόνο.